تاثیر توجه و تمرکز در بهبود اختلالات گفتار و زبان کودکان

اهمیت توجه و تمرکز در کودکان 

راهکارهای افزایش دقت و حافظه بینایی

نویسنده: خانم کتایون صلصال – آسیب شناس زبان و گفتار

تجربه ثابت کرده است که افزایش توجه و تمرکز در کودکانی که اختلال گفتار و زبان دارند، از میزان فعالیت‌های حرکتی اضافه آنها می‌کاهد و به دلیل احساس امنیت ناشی از شناخت محیط پیرامون، پرخاشگری آنها کاهش می‌یابد و به دنبال افزایش دقت و توجه ای که به محیط اطراف می‌دارند برخی زمینه‌های شناختی بدون آموزش در آنها شکل می‌گیرد.

گفتار درمانگر موظف است ابتدا با تعیین نقطه شروع، تمریناتی را برای افزایش توجه و تمرکز انجام دهد و توانایی و استعداد کودک را در یادگیری و کسب هر چه بیشتر مفاهیم ارتقا بخشد.

به دلیل اهمیت توجه و تمرکز، در ادامه، تمریناتی در جهت تقویت و افزایش دقت و حافظه بینایی ارائه می‌دهیم.

تمرینات افزایش دقت بینایی کودک

• استفاده از مکعب

از مکعب‌های یک اندازه و یک رنگ استفاده کنید، بدین ترتیب که در ابتدا با استفاده از چهار مکعب، طرحی ساده درست کنید و اجازه دهید که کودک به آنها نگاه کند و با چهار مکعب، خودش طرحی مانند آن را بسازد. بهترین فرصت برای ساخت طرح توسط کودک 30 ثانیه می‌باشد.

در ابتدا برای تفهیم این تمرین به کودک کمک کنید تا متوجه چگونگی انجام تمرین بشود. بعد از چندبار تمرین، اگر کودک در این سطح توانایی پیدا کرد، نوبت مرحله بعد یعنی اضافه کردن تعداد مکعب‌ها است. مرحله بعد، مشکل کردن طرح می‌باشد. توجه کنید که مکعب‌ها را یکی یکی اضافه کنید، یعنی بعد از 4 مکعب، نوبت 5 و بعد 6 می‌باشد.

• استفاده از رنگ آمیزی متناوب

روی یک تکه کاغذ، تعداد 8 دایره به قطر 2 سانتی متر رسم کنید طوریکه تمام دایره‌ها در یک خط افقی قرار داشته باشند. هر یک از دو دایره ابتدایی را با دو رنگ مختلف رنگ کنید، (برای مثال دایره اول را آبی و دایره دوم را سبز) سپس وسایلی را در اختیار کودک قرار داده و از او بخواهید به همین ترتیب دایره را رنگ کند.

در این تمرین، کیفیت رنگ آمیزی مهم نمی‌باشد. فقط ترتیب انتخاب رنگ‌ها مهم است. برای کودکانی که دقت و توجه کمی دارند یا توانایی در دست گرفتن مداد یا مداد رنگی را ندارند از چیدن مهره ها یا پولک های رنگی استفاده کنید.

• استفاده از پازل

در ابتدا می‌توانید از پازل خانه یا آدمک استفاده کنید. تکه‌های پازل را از صفحه آن جدا کنید و به صورت پراکنده قرار دهید. در ابتدا خودتان به عنوان الگو یکبار درست کنید و سپس از کودک بخواهید که درست کند. در ابتدا قطعات پازل را درشت و به تعداد سه الی چهار تکه انتخاب کنید و در مراحل بعدی که کودک توانایی بیشتری پیدا کرد پازلی با تکه های ظریف تر و بیشتر انتخاب کنید.

• استفاده از تطابق تصاویر مشابه

در این تمرین، 2 سری 6 تایی تصویر تهیه کنید و آنها را به طور نامرتب روی میز قرار دهید و از کودک بخواهید که تصاویر متشابه را روی هم بگذارد. در مرحله بعدی این تمرین، تصاویر، تفاوت جزیی در رنگ یا اندازه یا زاویه دید پیدا می کند (مثلا سیب قرمز و سیب سبز یا سیب بزرگ و سیب کوچک) که کودکان باید یکسان بودن را تشخیص دهد و آنها را روی هم قرار دهد.

تمرینات افزایش حافظه بینایی 

• در این قسمت، از همان موارد قبلی در دقت بینایی همچون مکعب و چیدن مهره‌های رنگی متناوب می‌توانید استفاده کنید. با این تفاوت که الگو را باید 7 ثانیه جلوی کودک بگذارید و به او بگویید که به آن خوب نگاه کند، سپس طرح را خراب کنید و از کودک بخواهید که همان طرح را بسازد.
• مورد بعد استفاده از تصاویر می‌باشد و بدین ترتیب که شما 2 سری 10 تایی از تصاویری که در زمینه‌های مختلف می‌باشند تهیه فرمایید که در دو بعد این تصاویر مشابه و یکسان هستند.
• تصاویر موردنظر را در نوبت‌های جداگانه و در تعداد 2 تایی، 3 تایی، 4 تایی و 5 تایی روی میز در مقابل کودک قرار داده می‌شوند. در هر نوبت به کودک اجازه داده می‌شود تا حدود 7 ثانیه به تصاویر نگاه کند، بعد از کودک خواسته می‌شود که چشم‌هایش را ببندد و شما یکی از تصاویر را بپوشانید و بعد از کودک بخواهید که تصویر پوشیده را از روی تصاویر مشابه نشان دهد (البته اگر کودک قادر به نام بردن تصاویر است لزومی به سروی دوم تصاویر نمی باشد). در هر نوبت، پوشاندن تصویر را تا جایی ادامه دهید که کل تصاویر در هر سری پوشانده شود. به طور مثال در سری 3 تایی، هر سه تا یا در سری 5 تایی، هر 5 تا تصویر پوشانده شود.