تقویت اندام‌های گفتاری کودکان در خانه

تقویت اندام‌های گفتاری

نویسنده: کتایون صلصال – آسیب شناس زبان و گفتار

نحوه انجام تمرینات تقویت عضلات صورت

• این حرکات باید بسیار آرام با صورت، زبان و لب های کودک انجام گیرد تا باعث درد در این اندام‌ها نشود.
• این حرکات را حتما باید جلوی آینه انجام دهید تا توجه کودک به اندام‌های گفتاری خود جلب شود.
• این حرکات را در ساعتی از روز انجام دهید که کودک بسیار سرحال و پرانرژی است.
• بعد از انجام این حرکات حتما به کودک جایزه دهید یا تشویق کنید تا او به این تمرینات جلب شود.

تمرینات روی صورت  

• با نوک انگشتان خود، آرام به صورت، ضربه‌های ملایم به همه جای صورت کودک ضربه بزنید. (پیشانی، اطراف تیغه بینی، گونه ها، بالای لب، چانه) لازم به ذکر است اگر پوست دست شما زبر است قبل از ماساژ چرب نمایید و ناخن ها نیز بلند و تیز نباشند.
• دو دست خود را از دو طرف صورت از ناحیه گوش به سمت گوشه‌ی لب‌ها حرکت دهید به طوری‌که با حرکت دست شما لب‌ها غنچه گردند. ( توجه کنید بعد از هر حرکت، دست را بلند کنید و دوباره از گوش‌ها به سمت لب‌ها حرکت دهید. هرگز حرکت برگشتی با دست‌های خود در صورت انجام ندهید.)

تمرینات روی لب‌ها

1.  از کودک بخواهید لب‌هایش را تا جایی که می تواند به جلو حرکت دهد، مانند حالت گفتن صدای /او/ و بعد هر اندازه  که می تواند لب‌هایش را به عقب بکشد مانند حالت گفتن صدای /ایی/ (یا حالت خنده). پنج بار به آرامی تکرار کنید و بعد استراحت بدهید. کم کم تعداد حرکت‌ها را بیشتر و استراحت را کمتر نمائید.
2.  به کودک بگویید لب‌هایش را به هم بچسباند و گونه‌هایش را باد کند (فضای بین لب ها و لثه ها نیز باید باد شود). چند ثانیه در این حالت باشد سپس هوا را خارج کند.
3. به کودک بگویید لب‌هایش را غنچه کند و شما از سمت گوشه لب‌ها به بیرون با دست فشار دهید تا لب‌هایش را به شکل کشیده درآوردید و او باید مقاومت کند تا لب هایش باز نشود.  این حرکت را شما با آرامی انجام دهید و فشاری که وارد می‌کنید متناسب با توان کودک باشد.)
4. برای کودکانی که قادر به بستن لب‌ها روی هم نیستند، با دست، آرام، لب‌ها را روی هم قرار دهید و تا 5 ثانیه نگهدارید و سپس استراحت دهید. این کار را پنج بار تکرار کنید.
5. به کودک بگویید که لب‌ها را به حالت کشیده یا خنده درآورد. شما با هل دادن لب‌ها به سمت جلو فشار آورید. کودک باید در برابر دست شما مقاومت کند و نگذارد لب ها حالت کشیده خود را از دست بدهد. این کار را پنج بار تکرار کنید.

تمرینات روی زبان

1.  از کودک بخواهید که زبانش را تا جایی که می‌تواند بیرون بیاورد و سپس در داخل دهان، عقب برده و گلوله کند. این کار را پنج بار تمرین کند و سپس استراحت کند.
2. با یک مسواک نرم روی زبان، لثه‌ها و داخل گونه‌ها را ماساژ دهید. حرکت مسواک روی زبان، از عقب به جلو باشد. بسیار نرم و لطیف انجام دهید. اگر مسواک را زیاد عقب ببرید حالت تهوع به کودک دست می‌دهد. در این حالت کمی به او استراحت دهید.
3. از کودک بخواهید نوک زبان خود را به لب بالا و سپس به لب پایین بزند (پنج بار تکرار شود). می‌توانید از یک آبنبات چوبی خوشمزه برای تحریک بیشتر استفاده کنید.
4. از کودک بخواهید نوک زبان  خود را به گوشه لب‌ها در سمت بیرون بزند. این حرکت را پنج بار تکرار کنید. یکبار به سمت راست و یکبار به سمت چپ و بعد استراحت.کم کم سرعت زبان را افزایش دهید و زمان استراحت بین حرکات را کم کنید.
5. از کودک بخواهید که نوک زبان خود را به سمت بالا و روی لثه ها ببرد (در سمت داخل دهان) و بعد نوک زبان را به سمت پایین و زیر لب ها و روی لثه ها قرار دهد.
6. از کودک بخواهید که نوک زبان خود را در سمت داخل دهان زیر گونه ها ببرد. یکبار به سمت راست و یکبار به چب و بعد استراحت دو ثانیه ای.

ماساژ عضلات صورت

این ماساژها با تحریک حس عمقی عضلات برای افرادی که دارای شلی یا فلجی عضلات صورت هستند بسیار مفید می‌باشند.

راهنمای اجرای ماساژها

• به حرکت دست‌ها و هماهنگی آنها توجه کنید.
• فشار دست‌ها نباید خیلی کم (بی تاثیر) یا خیلی زیاد (آسیب پوستی) باشد.
• اگر برای کودک انجام می‌دهید سعی کنید همزمان او را با تماشای کارتون یا … سرگرم کنید.
• حتما در انتها به کودک پاداش دهید تا برای انجام مجدد ماساژ همکاری کند.
• زمانی ماساژها را انجام دهید که کودک و خود شما حوصله انجام این کار را داشته باشد.
• برای گرفتن نتیجه‌ی خوب باید تمرینات مرتب و اصولی هر روز در دو نوبت انجام گیرد.
• حتما با گفتار درمان خود، مراحل انجام کار را چک کنید.